γκολφ

Άθλημα ανοιχτού χώρου. Κατά τη διάρκειά του, κάθε παίκτης προσπαθεί να ρίξει την μπάλα με όσο το δυνατόν λιγότερα χτυπήματα, μέσα σε διαδοχικές τρύπες ενός κατάλληλα διαμορφωμένου γηπέδου.Κάθε παίκτης χτυπάει την μπάλα με κατάλληλα ρόπαλα (clubs)σε καθορισμένη διαδρομή (fairway).Νικητής αναδεικνύεται ο παίκτης που πετυχαίνει με τον μικρότερο αριθμό χτυπημάτων (τύπος medal) ορισμένες τρύπες (18, 36, ή σε σημαντικότερους αγώνες, 72) ή ο παίκτης που, με αριθμό χτυπημάτων μικρότερο από τον αντίπαλό του, πετυχαίνει περισσότερες τρύπες (τύπος match).Μία παρτίδα παίζεται από δύο ή περισσότερους παίκτες. Γήπεδο του παιχνιδιού.Ένα γήπεδο του γ. πρέπει να έχει έκταση τουλάχιστον 450-500 στρέμματα, αν είναι για 18 τρύπες. Υπάρχουν όμως και μικρότερα πεδία με 9 τρύπες, όπου δεν μπορούν να γίνουν αγώνες εθνικής ή διεθνούς σημασίας. Η συνολική διαδρομή καλύπτει περίπου απόσταση από 4.800 έως 6.200 μ. και οι τρύπες απέχουν μεταξύ τους από 140 έως 550 μ., εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις. Ο χώρος αφετηρίας αποτελείται από ένα ισοπεδωμένο ύψωμα με χώμα ή γρασίδι με μήκος τουλάχιστον 10 μ. και πλάτος τουλάχιστον 5 μ. Από το σημείο αυτό γίνεται το πρώτο χτύπημα για τη στόχευση της τρύπας. Η πίστα, αντίθετα, είναι η ζώνη εκείνη του γηπέδου που οδηγεί σε κάθε πλατεία άφιξης. Κατά μήκος της διαδρομής αυτής υπάρχουν φυσικά ή τεχνητά εμπόδια, ρεύματα νερού, λακκούβες από άμμο, δέντρα κλπ. Η πλατεία άφιξης, τέλος, είναι μία ισοπεδωμένη ζώνη σκεπασμένη τελείως με γρασίδι. Στην πλατεία άφιξης είναι σκαμμένη μία τρύπα με διάμετρο 10,41 εκ. και βάθος περίπου 10 εκ. Στην τρύπα είναι καρφωμένο ένα κοντάρι με μικρή σημαία (που αφαιρείται τη στιγμή που διεκδικείται η τρύπα), η οποία έχει σκοπό να δείχνει τη θέση της τρύπας. Όργανα του παιχνιδιού.Είναι μία μπάλα και ένας αριθμός από ειδικά ρόπαλα. Η μπάλα άλλοτε είναι ξύλινη, δερμάτινη παραγεμισμένη με πούπουλα ή από γουταπέρκα. Από την αρχή του αιώνα όμως επικράτησε η μπάλα από καουτσούκ, η οποία κατασκευάζεται από έναν συμπαγή πυρήνα από καουτσούκ γύρω από τον οποίο περιτυλίγονται περίπου 100 μ. τεντωμένες λωρίδες καουτσούκ και επιστρώνονται εξωτερικά με γουταπέρκα, στην oποία γίνονται περίπου 245 μικρές κοιλότητες για να μπορεί η μπάλα να κρατά την ευθεία της. Η μπάλα κανονικά έχει διάμετρο 41,15 χιλιοστά και ζυγίζει 46,92 γρ. Τα ρόπαλα, που άλλοτε ήταν ξύλινα, σήμερα είναι ράβδοι από ατσάλι που καταλήγουν σε κεφάλι με σχεδόν ορθή γωνία. Κατά κανόνα κάθε παίκτης δεν μπορεί να έχει στη διάθεσή του περισσότερα από 14 ρόπαλα από τα οποία κανονικά 4 είναι με ξύλινο κεφάλι (ξύλα) και 10 με ατσαλένιο (σίδερα). Τόσο τα 4 ξύλα όσο και τα 9 από τα 10 σίδερα έχουν κεφάλι με προοδευτικά πιο έντονη κλίση, έτσι που να μπορούν να πετύχουν τροχιές πιο ευθείες ή πιο μακριές, είτε πιο ψηλές και πιο κοντές, ανάλογα με τις απαιτήσεις του κάθε χτυπήματος. Το δέκατο σίδερο, αντίθετα, έχει κεφάλι χωρίς καμία κλίση και χρησιμεύει για το παίξιμο πάνω στην πλατεία άφιξης, για το χτύπημα προς την τρύπα. Ονομάζεται putter και έχει την ιδιότητα να περιστρέφει την μπάλα χωρίς να τη σηκώνει. Κάθε ρόπαλο έχει τον δικό του αριθμό: 1 έως 4 για τα ξύλα και 1 έως 9 για τα σίδερα και σπανιότερα ειδική ονομασία (για τα ξύλα κατά σειρά: driver, bassie, spoon, baffy,για τα σίδερα: drining-iron, mid-iron, mid-mashie, mashie-iron, mashie, mashie-niblick, pitching-niblick, niblick). Κανόνες και τεχνική.Το γ. έχει άπειρους κανόνες και λεπτομέρειες. Οι τύποι του παιχνιδιού είναι ουσιαστικά δύο: ο medalplay και ο matchplay.Στον τύπο medal ορισμένες φορές και κυρίως στους εθνικούς και διεθνείς αγώνες, η διαδρομή επαναλαμβάνεται δύο ή τέσσερις φορές σε ένα σύνολο από 36 ή 72 τρύπες, σε δύο, τρεις ή τέσσερις διαδοχικές ημέρες αγώνων. Στη διάρκεια του παιχνιδιού τα ρόπαλα μεταφέρει σε ειδικό σάκο ένας caddy (μικρός μεταφορέας). Στο γ. η μπάλα πρέπει να εκσφενδονίζεται με απότομα χτυπήματα και δεν μπορεί να μετατοπιστεί διαφορετικά, αλλιώς συνεπάγεται ποινές που ορίζουν οι κανονισμοί. Μόνο κατά το ξεκίνημα από κάθε αφετηρία η μπάλα μπορεί να στηριχτεί σε ειδική βάση. Η κίνηση με την οποία χτυπιέται η μπάλα είναι πλατιά για τα μακρινά χτυπήματα και φυσικά λιγότερο πλατιά για τα κοντινότερα. Σκοπός της κίνησης για τα μακρινά χτυπήματα (που μπορούν να φτάσουν σε απόσταση 300 μ.) είναι να δώσει στο κεφάλι του ροπάλου τη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα τη στιγμή που χτυπάει την μπάλα. Οι μεγάλοι πρωταθλητές δίνουν στο κεφάλι του ροπάλου τους ταχύτητα πάνω από 150 χλμ. την ώρα και η μπάλα, έπειτα από ένα τέτοιο χτύπημα, φτάνει στα πρώτα μέτρα της διαδρομής της ταχύτητα μεγαλύτερη από 180 χλμ. την ώρα. Ιστορία.Το παιχνίδι του γ. παρουσιάστηκε στην Ολλανδία γύρω στο 1400 και η ετυμολογία της ονομασίας, που προέρχεται από το ολλανδικό Kolf (ραβδί), αρκεί για να το επιβεβαιώσει. Από την Ολλανδία το παιχνίδι πέρασε στη Σκοτία και γρήγορα διαδόθηκε τόσο ώστε στα μέσα του 15ου αι. αποτελούσε πλέον εθνικό σκοτσέζικο παιχνίδι. Έτσι αναγνωρίζεται παγκοσμίως ότι κοιτίδα του νεότερου γ. είναι το Σεντ Άντριους, μικρή πανεπιστημιακή πόλη της Σκοτίας, όπου το 1534 με βασιλικό διάταγμα του Γουλιέλμου Δ’ ιδρύθηκε η Royal and Ancient Golf Club of SaintAndrews,η οποία το 1754 διατύπωσε τους κανόνες που ισχύουν ακόμα. Το 1860 έγινε στο Πρέστγουικ της Σκοτίας το πρώτο πρωτάθλημα και το 1864 ιδρύθηκε η πρώτη λέσχη γ. στη Μεγάλη Βρετανία (The Royal North Devon Club).Στα τέλη του 1880 το γ. διαδόθηκε πρώτα στη Γαλλία, έπειτα στη Σουηδία και στις ΗΠΑ και σιγά-σιγά σε ολόκληρο τον κόσμο. Κάθε χρόνο λαμβάνουν χώρα σε διάφορα σημεία της Γης πολλά πρωταθλήματα γ. Πιο σημαντικά παγκοσμίως θεωρούνται το American Open και το British Open. Η πιο φημισμένη νίκη στην ιστορία του αθλήματος πραγματοποιήθηκε το 1930 από τον Αμερικανό Μπόμπι Τζόουνς, που μέσα σε ένα έτος κατέκτησε τέσσερα διεθνή πρωταθλήματα. Παρόμοια επιτυχία πραγματοποίησε το 2001 ο συμπατριώτης του Τάιγκερ Γουντς. Στην Ελλάδα οι πρώτες εγκαταστάσεις για γ. ιδρύθηκαν τα τελευταία χρόνια και το άθλημα κατακτά σιγά-σιγά το ενδιαφέρον των φιλάθλων. Γήπεδα γ. λειτουργούν στην Αθήνα, στην Κέρκυρα κ.α. Πίστα του γκολφ (φωτ. Πρεσβεία Νότιας Κορέας).

* * *

το

θεαματικό άθλημα που παίζεται με μπαστούνια, με τα οποία ο παίχτης προσπαθεί με όσο το δυνατόν λιγότερα χτυπήματα να στείλει τη μπάλα στις τρύπες ενός μεγάλου τερέν.

[ΕΤΥΜΟΛ. < (αγγλ.) golf].